ماست چیست؟ فواید و مضرات ماست که نباید از دست بدهید

ماست از خانواده لبنیات محسوب می‌شود که از تخمیر شیر به‌وسیله نوعی باکتری به نام لاکتوباسیلوس به‌وجود می‌آید. از هر نوع شیری برای تهیه ماست می‌توان استفاده نمود اما ماست‌های امروزی را عمدتا از شیر تازه گاو تهیه می‌کنند.

ماست به‌ عنوان یکی از مکمل‌های غذایی در سفره خانواده ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد که نادیده گرفتن آن تقریباً غیرممکن است. تقریباً در بیشتر مواد غذایی ماست را به عنوان پاشنی در کنار آن مصرف می‌کنند به همین دلیل ماست علاوه بر این‌که می‌تواند نقش مهمی در تأمین بخشی از سبد غذایی روزانه ما بازی کند، با تنوع داشتن در طعم، مزه و حتی شکل ظاهری می‌تواند به‌ عنوان یک میان‌ وعده یا حتی وعده غذایی کامل هم مورد مصرف قرار بگیرد.

ماست نیز مانند بقیه هم گروه‌های خود منبع بسیار خوب کلسیم، فسفر، ویتامین‌های گروه B مانند ریبو فلاوین، اسید پانتوتنیک و روی است. کلسیم موجود در ماست، در حفظ سلامت سلول ‌های روده‌ای نیز مفید است و جالب است بدانید، مواد غذایی پروبیوتیک به افزایش سطح ایمنی بدن نیز کمک می‌ کنند.

به غیر از زبان فارسی و کردی در دیگر زبان‌های دنیا ، غالباً نام یوقورت یا ماست به انگلیسی yoghurt به‌کار می‌گیرند که ریشه زبان آذری دارد و از گویش های دامنه کوه قفقاز عاریت شده و ترجمه به فارسی آن به معنای هم آوردن است.

انواع ماست برای مهمانی و چاشنی را بشناسید

ماست دارای انواع مختلفی ازلحاظ طعم و مزه، شکل ظاهری و طبقه‌بندی غذایی قرار می‌گیرد ولی در کل می‌توان ماست را ازلحاظ روش تهیه به سه دسته‌بندی مختلف تقسیم کرد: ماست ست، ماست هم‌زده و ماست چکیده.

ماست ست چیست؟

ماست ست همان ماست سنتی صباح با آن چربی بالا است که در میان خانواده‌های ایرانی محبوبیت‌های زیادی دارد، برای تهیه این نوع ماست، ابتدا شیر گاو را حرارت می‌دهند تا دمای شیر به بالای 74 درجه سانتی‌گراد برسد. پس از این کار دمای شیر را به محدوده 45 درجه سانتی‌گراد رسانده و به آن مایه ماست اضافه می‌شود و با نگه‌داشتن آن در فضای مناسب، شیر و مایه ماست اضافه‌شده در دو مرحله، گرم‌خانه‌گذاری و سردخانه‌گذاری شده و در نهایت به شکل ظرف بسته می‌شود.

ماست همزده صباح چیست؟

در سال‌های اخیر دسته جدیدی از ماست به بازار عرضه‌شده که با استقبال بسیار خوبی از طرف مصرف‌کنندگان روبرو شده است؛ این دسته از ماست ها به ماست هم‌زده معروف شده است. در این نوع از ماست ها پس از انجام مراحل مشابه در ماست ست ، مایه‌زنی در مخازن بزرگ انجام‌شده و در حین و انتهای انکوباسیون ماست توسط همزن، به هم زده می‌شود تا بافت ماست یکدست شود. پس‌از این مرحله محصول بسته‌بندی‌شده و به سردخانه منتقل می‌شود.

یکی از انواع ماست های هم زده در بازار ماست کاپری صباح محصول شرکت «صباح» است که درواقع یک ماست هم‌زده پرچرب به حساب می آید. به‌غیر از انواع ساده ماست‌های هم‌زده در دیگر نقاط دنیا، ماست‌های هم‌زده بیشتر با میوه و به‌عنوان یک میان وعده، دسر یا شام سبک مصرف می‌شوند.

ماست چکیده چیست؟ خواص ماست چکیده که باور نمی‌کنید

گاهی به ماست کیسه‌ای هم در ایران شناخته می‌شود، در جهان با نام «ماست یونانی» (Greek yogurt) تولید و به دست مصرف‌کننده می‌رسد. این نوع از ماست به‌صورت سنتی با آب‌گیری از ماست‌های ست تهیه‌شده و به علت کاهش میزان آب، بافت غلیظ‌تری نسبت به ماست معمولی دارند. امروزه این نوع ماست به‌عنوان مخلفات در کنار غذاهای دیگر و یا به همراه میوه به‌عنوان میان وعده، دسر و شام سبک مصرف می‌شود.

مصرف ماست به عنوان یک مکمل در سفره‌های غذایی یا به طور مستقل به عنوان یک میان‌وعده و غذای سبک می‌تواند نقش مهمی در ایجاد تنوع غذایی و همچنین تکمیل و بهبود روش‌های ورود املاح مختلف به خصوص کلسیم به بدن انسان مورد استفاده قرار بگیرد.

بسیارند به نوعی که با دانستن آنها می توانید بدنتان را در برابر انواع بیماری‌ها مصون کنید و مشکلات سلامتی خود را برطرف کنید چرا که از نظر تغذیه ای، ماست ماده غذایی مفیدی می باشد که سرشار از پروتئین و برخی انواع ویتامین ب است. املاح موجود در آن زیاد بوده و در عوض، میزان چربی آن با میزان چربی شیری که ماست از آن تهیه شده برابر می باشد.

ماست برای لاغری، مو و صورت

ماست انسان را از امراضی مانند اگزما و کهیر حفظ می کند و به علت داشتن فسفر تقویت کننده حافظه است، ماست به علت داشتن ویتامین D ، استخوانها را محکم می کند برای کاهش وزن باید مصرف ماست در رژیم غذایی گنجانده شود. زیرا ماست توانایی بدن را برای سوزاندن چربی ها تقویت کرده و حفظ عضلات در وضعیت مناسب را تسهیل می کنند.

تحقیقات زیادی در مورد اثرات درمانی و پیشگیرانه ی ماست و باکتری‌هایی که در تولید آن به کار رفته اند بر بیماری هایی مانند سرطان، عفونت ها، اختلالات دستگاه گوارش و آسم انجام شده است. این نظریه وجود دارد که افزایش مصرف ماست، به خصوص در افراد دارای اختلال ایمنی مانند افراد مسن ، پاسخ ایمنی و مقاومت به بیماری های مرتبط با آن را افزایش می دهد.

شیر در اثر تخمیر توسط باکتری ها، به ماست تبدیل می گردد . به جز چند تفاوت کوچک ، شیر و ماست ترکیب ویتامینی و مواد معدنی مشابهی دارند . در طی تخمیر ویتامین B12.B6.C مصرف می شوند و اسید فولیک و کولین تولید می گردند.

ماست می‌تواند عفونت‌های مخمری را کاهش دهد. تحقیقات نشان می‌دهد که خوردن یک لیوان ماست در روز، تعداد توده‌های مخمری در زنان را کاهش دهد.

ماست و خواص آن برای تقویت روده و معده

یکی از بهترین، نیرومندترین و ارزانترین و سهل الهضم‌ترین غذاها ماست است. این ماده معده را تقویت و به هضم غذا کمک می کند. ماست باعث سلامت روده بزرگ می شود ، وقتی ماست مصرف می کنید شما به دو روش از روده خود محافظت می نمایید ، اول اینکه ماست حاوی لاکتوباکتری است که از روده ی بزرگ حفاظت می کند و حتی خطر سرطان روده‌ی بزرگ را کاهش می دهد . این باکتری ها رشد باکتری های مفید روده را افزایش داده و موجب کاهش تبدیل صفرا به مواد سرطان زا می شوند

همچنین ماست به روده ها کمک می کند تا به حال عادی خود برگردند؛ باکتریهای مضر را از روده ها خارج می کند و در نتیجه هضم و جذب غذا آسان می شود. کلسیم موجود در ماست برای سالخوردگان بی اندازه مفید است و این اشخاص که همیشه از عفونتهای روده ای خود می نالند اگر بطور مرتب ماست بخورند گاز و عفونت روده آنها به کلی برطرف خواهدشد.

ماست بهترین دارو برای معده است، زیرا علاوه بر اثرات درمانی که در یبوست‌های مزمن و اسهال دارد باکتری های مفیدی در معده تولید می کند که برای سلامت بسیار مفید است. ماست  نیرو ، نشاط ، مقاومت و چابکی به فرد می دهد و دستگاه بدن را از سموم پاک می کند. به همین دلیل است که در تمام بیماریها ، خوردن آن را تجویز می کنند طبیعت ماست گرم و در درجه دوم سرد است؛ هرچه ماست ترش تر باشد سردی آن زیادتر است.

 خواص ماست برای پوست را بشناسید

برای رفع ترک خوردگی لب ها از ماست استفاده کنید. برای تهیه مرهم پوست لب‌ها، چند قطره آب لیمو را در کمی ماست مخلوط کنید. آن را روی لب ها بمالید و بگذارید 45 دقیقه بماند. سپس مقدار اضافی را با تکه ای پنبه تمیز کنید. در نهایت مقدار مرهم مغذی نیز روی لب ها بگذارید. این کار را چندین بار در هفته انجام دهید.

تحقیقات نشان می دهد که اسید لاکتیک موجود در ماست می تواند باعث تحریک تولید کلاژن شود ماده ای که برای ترمیم سلول های آسیب دیده پوست بسیار مهم و ضروری است و نتایج آن نشاندهنده پوستی جوان و شاداب است. به دلیل خواص مرطوب کنندگی که در اسید لاکتیک ماست وجود دارد، ترک های کوچکی که روی پوست به وجود می آید با استفاده از ماسک ماست به سرعت از بین می رود. معمولاً متخصصین پوست از اسید لاکتیک برای درمان آفتاب سوختگی، پیر شدن پوست، جوش،آکنه، مشکلات پوست های چرب و سایر بیماری های پوستی استفاده می کنند.

رفع خارش پوست با ماست؛ عجیب اما واقعی 

مبتلایان به خارش، سوزش، جوش و ناراحتی های پوستی می توانند برای سلامتی خود از ماست استفاده کنند و ماست از پنی سیلین هم قویتر است. ماست در مقابله کردن با موخوره مو بسیار موثر است و این به دلیل مواد مغذی درون آن است. استفاده از مخلوط صاف و یکدست ماست و پاپایای خورد شده در طولانی مدت تاثیر بسیار مثبتی در از بین بردن موخره مو دارد.

 ویتامین ها و پروتئین های موجود در ماست رطوبت را برای موهای خشک و آسیب دیده تامین می کند و موجب تغدیه و نرمی موها می شود. اسید لاکتیک نیز پوسته های مرده را از موها جدا می کند و به آنها درخشندگی می بخشد. برای این منظور ماست را روی همه موها به خصوص قسمت های خشک بگذارید و سر را با یک روسری بپوشانید و اجازه دهید نیم ساعت بماند. سپس موها را کاملا آبکشی نمایید و شامپو بزنید. شست وشوی سر با ماست، مو را تقویت کرده و از ریزش آن جلوگیری می کند.

ماست و خواص آن برای استخوان ها

از آنجایی که ماست از فراورده های لبنی بدست می آید، دارای میزان کلسیم بسیار بالایی می باشد که برای حفظ سلامت استخوان ها و دندان ها از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. کلسیم برای افرادی که دارای تراکم استخوانی پایین بوده و همچنین بیماران مبتلا به پوکی استخوان نیز مفید می باشد. میزان متعادلی از کلسیوم می تواند بدن را سلامت نگه داشته و آنرا به کاهش وزن تشویق نماید.

ماست قندخونتان را تنظیم می کند. علاوه بر این ماست به آرامی جذب روده ها می شود و قندخون پس از مصرف این خوردنی خیلی به کندی افزایش می یابد و به همین خاطر ماست در متعادل نگه داشتن قند خون موثر است.

 ماست منبع بسیار خوبی برای جذب پروتئین است. در هر250 میلی لیتر ماست تقریبا 14- 10 گرم پروتئین موجود می شد، که تقریبا برابر با 20 درصد نیاز روزانه است. ماست می تواند باعث کاهش کلسترول خون شود. این ممکن است به علت تأثیر فعالیت باکتریهای زنده و سهولت متابولیسم کلسترول باشد.

در کودکانی که دچار بیماری سوء جذب هستند، ماست به جذب دو ترکیب مهم غذایی پروتئینها و مواد معدنی کمک می کند. اسید لاکتیک موجود در ماست باعث سهولت جذب و هضم این ترکیبات مغذی می شود.

 مصرف ماست برای افراد لاغر با مزاج گرم و خشک مناسب و اثر دارویی دارد ولی در افراد با مزاج سرد و تر ممکن است باعث بروز علامات نامطلوبی شود.

مقوی قوای جنسی در گرم مزاجان

غذاییت آن نسبت به دوغ که مخیض نامند به سبب زیاد بودن بخش چربی (دهنیت)، بیشتر است در سایر افعال نزدیک به دوغ است. مصرف ماست از عفونت های میکروب هلیکوباک تر جلوگیری می کند. این میکروب اخیرا عامل اصلی 60 درصد از سرطان ها در جهان است. اسید لاکتیک موجود در ماست این میکروب را از بین برده و از رشد آن در شکم جلوگیری می کند.

ماست ضدآلرژی و حساسیت است و از بیماریهای آلرژیک مثل التهاب پوست، آسم و حساسیت های غذایی جلوگیری می کند. ماست برای سلامت زنان بسیار مفید است و لاکتوباسیل موجود در آن از تولید قارچ در بدن جلوگیری می کند و زنانی که به مقدار بیشتری ماست مصرف می کنند بیماری های قارچی کمتری دارند.

کالری ماست چقدر است؟

یک لیوان ماست کم چرب (254 گرم) حاوی 155 کیلو کالری انرژی، 13 گرم پروتئین، 12 گرم کربوهیدرات و 8/3 گرم چربی است که البته میزان چربی آن به شیر اولیه بستگی دارد. ماست، منبع عالی ای برای کلسیم (447 میلی گرم) و ریبو فلاوین و منبع خوبی برای منیزیم (43 میلی گرم) و پتاسیم (573 میلی گرم) است .

ماست بخوریم یا نخوریم؟ همه نکات درباره مصرف ماست

– ماست با این همه خواص مذکور، می تواند برای بعضی افراد زیان آور باشد. همچنین مصرف آن با برخی غذاها ناسازگار است. پس این که امروز در سر همه سفره ها و در کنار همه غذاها (حتّی آبگوشت و ماهی) از ماست استفاده می شود، اشتباهی بزرگ است.

– گفتیم که ماست، غذای مطلق نیست و طبعش سرد و تر است. پس برای کسانی که از ابتدا معده سردی داشته اند یا در اثر بروز سوءمزاج، معده شان سرد شده است، مصرف مکرّر مقادیر زیاد ماست مضر می باشد. این افراد باید ماست را حتماً با مُصلحات آن بخورند. برخی از مُصلحات ماست: سبزی های خشکی مثل نعناع، آویشن و پونه، پودر دارچین، زیره، زنیان و زنجبیل، کشمش، عسل، شیره و شکر.

– خیلی از غذاهای مورد مصرف امروزه ما سرد است. پس قراردادن ماست و خیار – که هر دو مولّد خلط خام هستند – در سفره بر شدّت سردی می افزاید و موجبات سوءهاضمه را فراهم می آورد.

– کسانی که می خواهند دچار درد مفاصل و بیماریهای مربوط به آن نشوند و نیز کسانی که بیماریهای مفصلی (مانند روماتیسم، آرتروز، آرتریت روماتوئید و…) دارند و می خواهند دردشان کمتر شود، یکی از اصول تغذیه ای که باید رعایت کنند، عدم مصرف همزمان ماست با گوشت هاست؛ بویژه گوشت طیور و گوشت آبزیان.

زیرا بهترین هاضمه ها نیز قادر به هضم کامل آن ها نبوده و در اثر باقی ماندن خلط خام و انتقال آنها به مفاصل، بر شدّت درد مفاصل می افزاید. در کسانی که دچار بیماری هستند، خوردن زنجبیل مربّا می تواند شدت برودت (سردی) ماست را بشکند.

– یکی دیگر از موادی که با ماست ناسازگار است، تخم مرغ می باشد. پس خوردن ماست با کوکو، املت، نیمرو و سایر غذاهایی که در پخت آن ها تخم مرغ بکار رفته است، مناسب نیست. بهتر است ماست را به عنوان یک وعده جداگانه یا میان وعده و همراه مُصلحات آن میل کرد.

– از دیگر موارد ناسازگار با ماست، ترشی است. در واقع خوردن بعضی غذاها با ترشی عجین است  و خوردن ماست با آن ها مناسبتی ندارد؛ مانند آبگوشت.