تغذیه کودکان در سال های ابتدایی زندگی از اهمیت بالایی برخوردار است. برای همین استفاده از شیر مادر و جایگزین‌های مناسب آن مانند شیر خشک بسیار حائز اهمیت است. شیر مادر به دلیلی دارا بودن پروتئین و مواد مغذی که به ساخت عضلات و تشکیل صحیح آناتومی نوزاد کمک به‌سزایی می‌کنند بسیار مهم است. اما با این حال ممکن است به دلیل شرایط خاصی که گاها برای مادران به وجود می‌آید مانند مصرف داروهای مختلف یا به دلیل کار در بیرون از خانه، امکان تغذیه همیشگی نوزاد با شیر مادر وجود نداشته باشد. در چنین شرایطی بسیار مهم است که نوزادان از تغذیه صحیح محروم نمانند جایگزین‌های مفید و مغذی که بتواند جای شیر مادر را بگیرد برای آنها در نظر گرفته شود.
سوالات رایج درباره تغذیه با شیرخشک
اگرچه بیشتر متخصصان تغذیه، شیر مادر را به عنوان غذای اصلی نوزادان پیشنهاد می‌کنند، اما امروزه شیرخشک‌های موجود در بازار تا حد زیادی پاسخگوی نیازهای نوزادان هستند. از شیر خشک هم می‌توان به تنهایی و هم به عنوان مکمل شیر مادر استفاده کرد. چه در هنگام تغذیه با شیر مادر و چه در زمان تغذیه با شیر خشک، ارتباط والد و نوزاد جز ارزشمندترین لحظات برای کودک تازه متولد شده هستند. اگر از شیشه شیر استفاده می‌کنید، حتما زاویه مناسب شیشه و سر نوزاد را رعایت کنید تا از وارد شدن هوای زیاد به معده نوزاد خود جلوگیری کنید.
چطور شیرخشک مناسبی انتخاب کنیم؟
شیر خشک به دلیل شبیه سازی شدن از شیر مادر، ساختار مغذی بسیار نزدیک به آن داشته و حتی در برخی مواد کامل‌تر است. شیر خشک اغلب از شیر گاو اصلاح شده تولید می‌شود و تمامی برندهای آن ساختارهای مشابه به هم دارند. بهترین شیر خشک برای نوزاد، شیر خشکی است که با آهن غنی شده است. توجه کنید که حتما قبل از مصرف دستورالعمل آماده‌سازی و مخلوط کردن را بر روی بسته به دقت خوانده و انجام دهید.
بهتر است از چه آبی برای تهیه شیر خشک استفاده کنیم؟
در صورتی که آب شهری مشکل خاصی نداشته باشد نیاز به استفاده از آب معدنی نیست. اما بهتر است از آب جوشیده سرد شده استفاده کنید. ضمن اینکه نوزادان پس از رسیدن به شش ماهگی به فلوراید احتیاج دارند و آب معدنی ممکن است فاقد آن باشد و آب لوله کشی شهری نیز ممکن است به مقدار کافی فلوراید داشته یا نداشته باشد. مرکز بهداشتی شما می‌تواند تشخیص دهد که نوزاد شما به مقدار بیشتری علاوه بر فلوراید موجود در شیرخشک نیاز دارد.
برای نوزاد چه مقدار شیر خشک کافی است؟
گنجایش معده نوزادان زیاد نیست و مقدار کمی شیر در خود نگه می‌دارد. ۳۰ یا ۶۰ سی سی برای هر وعده می‌تواند کافی باشد، تا رسیدن به دو ماهگی، نوزاد به 708 تا 950 سی سی در ۲۴ ساعت شبانه روز و به تعداد شش تا هفت نوبت شیردهی نیاز دارد. برای اینکه بدانید نوزاد به چقدر شیر خشک نیاز دارد و چند بار در روز باید تغذیه شود می‌توانید از جدول زیر کمک بگیرید:
| سن | اندازه هر وعده | وعده های عذایی |
| تازه متولد شده | 60 تا 89 سی سی | هر 3 تا 4 ساعت |
| یک ماهگی | 118 سی سی | هر 4 ساعت |
| دو ماهگی | 118 سی سی | 6 تا 7 نوبت در24 ساعت |
| چهار ماهگی | 118 تا 177 سی سی | 5 نوبت در 24 ساعت |
| شش ماهگی | 177 تا 236 سی سی | 5 نوبت در 24 ساعت |
| یک ساله | 236 سی سی | 2 تا 3 نوبت در 24 ساعت همراه با غذای کودک |
همانطور که می‌دانید اولویت اول برای هر نوزادی، تغذیه با شیر مادر است. برای همین بهتر است تغذیه با شیر مادر نسبت به شیر خشک در اولویت قرار داشته باشد.
شیر خشک به‌صورت مصنوعی و در اثر تبخیر تولید می‌شود. پودر شیر در نهایت پس از تبخیر مواد مایع آن، باقی‌مانده و پس از افزودن مواد مغذی موردنیاز به‌عنوان شیر خشک به بازار عرضه می‌شود. شیر خشک یک غذای مغذی برای نوزادانی است که به هر دلیلی از شیر مادر محروم هستند. این روزها شیر خشک تبدیل به یک محصول رایج شده که می‌تواند مشکلات بسیار زیادی را برای مادرانی که توانایی شیر دادن ندارد مرتفع کند. بهتر است بدانید شیر خشک در کنار مزایای زیادش معایبی نیز به همراه دارد تا بتوانید آگاهانه دست به انتخاب بزنید.
معایب شیر خشک برای نوزادان چیست؟
برای مصرف روزانه شیرخشک اندازه معینی وجود ندارد. برخی نوزادان ممکن است روزانه ۷۰۰ میلی‌لیتر شیرخشک بخورند و برخی تا ۹۵۰ میلی‌لیتر نیز مصرف می‌کنند. آکادمی اطفال آمریکا (AAP) پیشنهاد می‌کند در ازای هر ۵۰۰ گرمی که به وزن نوزادان اضافه می‌شود می‌توان حدود ۷۵ میلی‌لیتر به مقدار شیر خشک آنها افزود. بنابراین می‌توان گفت یک نوزاد ۳ ماهه که وزن او در حدود ۶ کیلوگرم است، روزانه به ۹۶۰ میلی‌لیتر شیرخشک نیاز دارد.
آکادمی اطفال آمریکا (AAP) همچنین اضافه می‌کند: «می‌توان نیاز نوزادان یک ماهه را با ۸۵ تا ۱۲۰ میلی‌لیتر شیرخشک برطرف کرد و همچنین می‌توان ۳۰ میلی‌لیتر به مقدار شیر خشک او به صورت ماهانه اضافه کرد؛ این کار تا زمانیست که این مقدار به حدود ۲۵۰ میلی‌لیتر در روز برسد.» توجه داشته باشید این مقادیر تقریبی بوده و نوزاد ممکن است روزانه به مقدار بیشتر یا کمتری نیاز داشته باشد. اگر کودک با این مقدار شیرخشک سیر می‌شود و رشد نرمالی دارد در نتیجه تغذیه به میزان کافی صورت گرفته است. توصیه ما اینست که قبل از هر چیز حتما با پزشک کودک خود مشورت کنید.
از کجا بفهمیم مقدار شیر خشک نوزاد کافی است؟
به یاد داشته باشید هر نوزاد با دیگر نوزادان متفاوت است و میزان غذای مصرفی او از یک وعده تا وعده دیگر تغییر می‌کند. هرگز او را مجبور به خوردن بیش از حد نکنید و بیش از حد گرسنه نگه ندارید. نوزادی که بیشتر اوقات شیر را به بیرون تف می‌کند باید در دفعات بیشتر و مقدار کمتری تغذیه شود.
در این مقاله فواید و مضرات مصرف شیر خشک را بررسی کردیم. همانطور که گفتیم، بهترین شیر برای تغذیه نوزاد شیر مادر است و جایگزینی شیر خشک با شیر مادر می‌تواند برای کودک و همچنین مادر بسیار مضر باشد. در صورت نیاز او می‌تواند برای یک راه‌حل متعادل فکر کند. علاوه بر همه چیز، یک مادر می‌تواند نیاز دقیق کودک خود را احساس کند، او قطعاً بهترین تصمیم را برای عزیزترین روح خود در نظر خواهد گرفت.
چند ماهگی میشه به بچه شیر پاستوریزه داد؟